ADHD (اختلال کمبود توجه/بیش فعالی) و اوتیسم دو اختلال رشد عصبی متمایز هستند که گاهی اوقات علائم مشابهی را نشان می دهند. در حالی که هر دو شرایط می توانند مشکلاتی در توجه، ارتباط و تعامل اجتماعی داشته باشند، اما ویژگی های منحصر به فردی دارند که امکان تمایز را فراهم می کند. تمایز بین ADHD و اوتیسم بسیار مهم است زیرا به ارائه مداخلات مناسب و حمایت متناسب با نیازهای خاص فرد کمک می کند. در اینجا هفت مرحله و سی و سه نکته برای کمک به تمایز بین ADHD و اوتیسم آورده شده است:
مرحله 1: علائم اصلی را درک کنید
- ADHD: علائم اولیه ADHD شامل بی توجهی، بیش فعالی و تکانشگری است. افراد مبتلا به ADHD ممکن است برای متمرکز ماندن تلاش کنند، به راحتی حواسشان پرت شود، در سازماندهی وظایف مشکل داشته باشند، بیقراری یا بی قراری نشان دهند، بیش از حد صحبت کنند، و بدون فکر کردن عمل کنند.
- اوتیسم: علائم اصلی اوتیسم شامل چالشهایی با تعامل اجتماعی، مشکلات ارتباطی (کلامی و غیرکلامی)، رفتارهای تکراری یا علایق محدود، حساسیتهای حسی و پاسخهای غیر معمول به ورودیهای حسی است.
مرحله 2: مهارت های ارتباط اجتماعی را مشاهده کنید
- ADHD: افراد مبتلا به ADHD اغلب در مهارت های ارتباط اجتماعی اختلال قابل توجهی ندارند. آنها ممکن است با تکانشگری یا قطع صحبت دیگران در طول مکالمه دست و پنجه نرم کنند، اما عموماً توانایی های اجتماعی متناسب با سن خود را نشان می دهند.
- اوتیسم: اختلال در ارتباطات اجتماعی یکی از ویژگی های بارز اوتیسم است. معمولاً مشکلاتی در درک نشانه های اجتماعی، حفظ تماس چشمی، درگیر شدن در مکالمات متقابل و تفسیر حرکات غیرکلامی مشاهده می شود.
مرحله 3: رفتارهای تکراری را ارزیابی کنید
- بیش فعالی: رفتارهای تکراری یک ویژگی تعیین کننده ADHD نیست. در حالی که افراد مبتلا به ADHD ممکن است برخی از عادات یا روال های تکراری را از خود نشان دهند، معمولاً نسبت به اتیسم کمتر مشخص هستند.
- اوتیسم: رفتارهای تکراری مانند تکان دادن دست، تکان دادن به جلو و عقب، ردیف کردن اسباببازیها یا رعایت دقیق روال معمولاً در افراد مبتلا به اوتیسم مشاهده میشود.
مرحله 4: حساسیت های حسی را ارزیابی کنید
- ADHD: حساسیتهای حسی ممکن است در افراد مبتلا به ADHD وجود داشته باشد، اما معمولاً در مقایسه با افراد مبتلا به اوتیسم کمتر شدید و فراگیر هستند.
- اوتیسم: افزایش یا کاهش حساسیت های حسی اغلب در افراد مبتلا به اوتیسم گزارش می شود. ممکن است نسبت به صداها، بافتها، مزهها یا بوهای خاص بیش از حد حساس یا کم واکنش باشند.
مرحله 5: زبان و مهارت های ارتباطی را در نظر بگیرید
- ADHD: مهارت های زبانی و ارتباطی به طور کلی در افراد مبتلا به ADHD دست نخورده است. آنها ممکن است در گفتار خود تکانشگری نشان دهند، بیش از حد صحبت کنند، یا در طول مکالمه به سختی منتظر نوبت خود باشند.
- اوتیسم: مشکلات زبانی و ارتباطی در اوتیسم رایج است. برخی از افراد ممکن است رشد گفتار را به تاخیر بیاندازند، اکولالیا (تکرار کلمات یا عبارات)، مشکل در شروع یا حفظ مکالمات، یا چالش هایی در درک زبان غیر تحت اللفظی (طعنه، شوخی) داشته باشند.
مرحله 6: توجه و بیش فعالی را بررسی کنید
- ADHD: بی توجهی و بیش فعالی از علائم اولیه ADHD هستند. افراد ممکن است برای حفظ توجه روی کارها تلاش کنند، به راحتی حواسشان پرت شود، در سازماندهی فعالیت ها مشکل داشته باشند، احساس بی قراری کنند، بی قراری کنند، یا در فعالیت های حرکتی بیش از حد شرکت کنند.
- اوتیسم: در حالی که مشکلات توجه ممکن است در اوتیسم رخ دهد، معمولاً توسط سایر علائم اصلی تحت الشعاع قرار می گیرند. بیش فعالی در اوتیسم در مقایسه با ADHD کمتر دیده می شود.
مرحله 7: به دنبال ارزیابی حرفه ای باشید اگر در خود یا شخص دیگری مشکوک به ADHD یا اوتیسم هستید، ضروری است برای ارزیابی جامع با یک متخصص مراقبت های بهداشتی مشورت کنید. متخصصانی مانند روانشناس، روانپزشک، متخصص اطفال یا متخصص مغز و اعصاب می توانند با استفاده از ابزارهای استاندارد و مصاحبه های بالینی ارزیابی هایی را برای تعیین دقیق تشخیص انجام دهند.
در اینجا سی و سه نکته اضافی برای تشخیص ADHD و اوتیسم وجود دارد:
- سن شروع را در نظر بگیرید: علائم ADHD اغلب قبل از 12 سالگی ظاهر می شوند، در حالی که علائم اوتیسم ممکن است از اوایل کودکی وجود داشته باشد.
- شدت اختلالات را ارزیابی کنید: اوتیسم معمولاً با اختلالات مهم تری در ارتباطات اجتماعی و رفتارهای محدود/تکراری همراه است.
- به دنبال شرایط همزمان باشید: ADHD معمولاً با سایر شرایط سلامت روان مانند اضطراب یا افسردگی همزمان رخ می دهد.در حالی که اوتیسم ممکن است با ناتوانی های ذهنی یا اختلالات یادگیری خاص مرتبط باشد.
- ارزیابی مهارتهای عملکرد اجرایی: افراد مبتلا به ADHD اغلب با عملکردهای اجرایی مانند برنامهریزی، سازماندهی و مدیریت زمان دست و پنجه نرم میکنند که ممکن است در اوتیسم کمتر برجسته باشد.
- وجود بیش تمرکز را در نظر بگیرید: افراد مبتلا به ADHD می توانند دوره هایی از تمرکز شدید یا تمرکز بیش از حد بر روی فعالیت های مورد علاقه خود را نشان دهند که معمولاً در اوتیسم دیده نمی شود.
- الگوهای بازی را رعایت کنید: کودکان مبتلا به اوتیسم ممکن است در مقایسه با کودکان مبتلا به ADHD که فعالانه به دنبال تعامل اجتماعی هستند، در بازی های انفرادی یا موازی بیشتری شرکت کنند.
- پاسخ به نشانههای اجتماعی را ارزیابی کنید: افراد مبتلا به ADHD ممکن است نشانههای اجتماعی را به دلیل تکانشگری به اشتباه تفسیر کنند، در حالی که افراد مبتلا به اوتیسم ممکن است برای درک کامل آنها تلاش کنند.
- به دنبال شواهدی مبنی بر نقص نظریه ذهن باشید: نظریه ذهن به توانایی درک افکار، باورها و دیدگاه های دیگران اشاره دارد. افراد مبتلا به اوتیسم اغلب با نظریه ذهن مشکل دارند، در حالی که این مشکل در ADHD کمتر دیده می شود.
- ارزیابی مهارت های زبانی کاربردی: زبان عمل گرا به استفاده مناسب از زبان در زمینه های مختلف اجتماعی اشاره دارد. چالشهای زبان عملگرایانه در اوتیسم بیشتر از ADHD است.
- وجود علایق خاص را در نظر بگیرید: افراد مبتلا به اوتیسم اغلب علایق شدیدی در موضوعات خاص پیدا میکنند و ممکن است دانش دایرهالمعارفی در مورد حوزههای مورد علاقه خود داشته باشند، که در ADHD کمتر دیده میشود.
- ارزیابی هماهنگی حرکتی: مشکلات هماهنگی حرکتی بیشتر با ADHD مرتبط است تا اوتیسم.
- واکنش به تغییرات روتین را مشاهده کنید: افراد مبتلا به اوتیسم ممکن است در مقایسه با افراد مبتلا به ADHD، پریشانی یا مشکل قابل توجهی را در سازگاری با تغییرات روال یا رویدادهای غیرمنتظره تجربه کنند.
- ارزیابی خودآگاهی: افراد مبتلا به ADHD اغلب نسبت به افراد مبتلا به اوتیسم، خودآگاهی و بینش بهتری نسبت به مشکلات خود دارند.
- وجود رفتارهای خودتحریکی را در نظر بگیرید: رفتارهای تکراری مانند تکان دادن دست، چرخیدن، یا قدم زدن در اوتیسم بیشتر از ADHD مشاهده میشود.
- به دنبال شواهدی از مهارت های توجه مشترک باشید: توجه مشترک به توانایی تقسیم توجه با دیگران نسبت به یک شی یا رویداد مشترک اشاره دارد. مشکلات توجه مشترک در اوتیسم بیشتر است.
- پاسخ به پاداشهای اجتماعی را ارزیابی کنید: افراد مبتلا به ADHD ممکن است نسبت به پاداشهای اجتماعی مانند تمجید یا توجه واکنش نشان دهند، در حالی که افراد مبتلا به اوتیسم ممکن است با بازخورد اجتماعی انگیزه کمتری داشته باشند.
- بررسی وجود اختلال در تنظیم عاطفی: بی نظمی عاطفی، از جمله نوسانات شدید خلق و خو یا مشکل در مدیریت احساسات، بیشتر از اوتیسم با ADHD مرتبط است.
- تأثیر محیط را در نظر بگیرید: علائم ADHD ممکن است بسته به عوامل محیطی مانند نیازهای کاری متفاوت باشد، در حالی که علائم اوتیسم در موقعیتهای مختلف باقی میماند.
- روابط همسالان را مشاهده کنید: کودکان مبتلا به ADHD اغلب زندگی اجتماعی فعال تری دارند و ممکن است راحت تر از کودکان اوتیسم روابط دوستانه برقرار کنند.
- بررسی عملکرد تحصیلی: مشکلات تحصیلی در افراد مبتلا به ADHD اغلب به بی توجهی یا تکانشگری مربوط می شود، در حالی که افراد مبتلا به اوتیسم ممکن است با طیف وسیع تری از مهارت های تحصیلی دست و پنجه نرم کنند.
- به دنبال شواهد اکولالیا باشید: اکولالیا (تکرار کلمات یا عبارات) در افراد مبتلا به اوتیسم بیشتر از ADHD مشاهده می شود.
- بررسی رفتارهای حسی جویی: برخی از افراد مبتلا به اوتیسم در رفتارهای حسی مانند چرخیدن، پریدن، یا جستجوی بافت ها یا احساسات خاص، که در ADHD کمتر معمول هستند، رفتار می کنند.
- حضور بیش فعالی در خواب را در نظر بگیرید: بی قراری و مشکل در آرام شدن در شب در ADHD بیشتر از اوتیسم دیده می شود.
- واکنش به تغییرات ورودی حسی را مشاهده کنید: افراد مبتلا به اوتیسم ممکن است واکنشهای قویتری داشته باشند یا در مقایسه با افراد مبتلا به ADHD تحت تأثیر تغییرات در ورودی حسی قرار گیرند.
- درک زبان غیر تحت اللفظی را ارزیابی کنید: مشکلات در درک طعنه، کنایه یا شوخی بیشتر در افراد مبتلا به اوتیسم مشاهده می شود.
- به دنبال شواهدی مبنی بر علایق محدود بگردید: در حالی که افراد مبتلا به ADHD ممکن است علایق خاصی داشته باشند، در مقایسه با افراد مبتلا به اوتیسم معمولاً شدیدتر یا همهگیر هستند.
- ارزیابی وجود صداهای خود محرک: صداهای تکراری مانند زمزمه کردن یا ایجاد صداهای غیر معمول در اوتیسم بیشتر از ADHD دیده می شود.
- وجود بیش فعالی را در محیط های مختلف در نظر بگیرید: بیش فعالی در ADHD اغلب در محیط های مختلف مشاهده می شود، در حالی که بیش فعالی در اوتیسم ممکن است بیشتر به زمینه خاص مربوط باشد.
- پاسخ به دعوتهای اجتماعی را مشاهده کنید: افراد مبتلا به ADHD ممکن است به راحتی دعوتهای اجتماعی را بپذیرند، در حالی که افراد باهوشاوتیسم ممکن است به دلیل مشکلات در تعامل اجتماعی کاهش یابد.
- بررسی وجود تماس چشمی غیر معمول: اجتناب یا تماس چشمی محدود در افراد مبتلا به اوتیسم بیشتر از ADHD مشاهده می شود.
- به دنبال شواهدی مبنی بر اختلال عملکرد اجرایی باشید: مشکلات عملکرد اجرایی مانند برنامه ریزی، سازماندهی، و حل مسئله بیشتر با ADHD مرتبط هستند.
- ارزیابی وجود رفتارهای خودآزاری: رفتارهای خودآزاری مانند ضربه سر یا خاراندن در افراد مبتلا به اوتیسم بیشتر از ADHD مشاهده می شود.
- تأثیر بیماریهای همراه را در نظر بگیرید: وجود شرایط دیگر مانند اختلالات اضطرابی یا اختلالات خلقی ممکن است تصویر تشخیصی را پیچیده کند و نیاز به ارزیابی بیشتری داشته باشد.
به یاد داشته باشید که این مراحل و نکات راهنمایی کلی برای تشخیص ADHD و اوتیسم ارائه می دهد. برای ارزیابی جامع و تشخیص دقیق، مشورت با متخصصان مراقبت های بهداشتی بسیار مهم است.
سه مرجع معتبر/نام دامنه استفاده شده:
- Centers for Disease Control and Prevention (CDC) - CDC یک منبع قابل اعتماد برای اطلاعات در مورد شرایط مختلف سلامت، از جمله ADHD و اوتیسم است. آنها دستورالعمل ها و منابع مبتنی بر شواهد را برای متخصصان و عموم مردم به طور یکسان ارائه می دهند.
- موسسه ملی سلامت روان (NIMH) - NIMH یک موسسه تحقیقاتی پیشرو است که به درک اختلالات سلامت روان اختصاص دارد. وب سایت آنها اطلاعات قابل اعتمادی در مورد ADHD، اوتیسم و سایر شرایط مرتبط ارائه می دهد.
- آکادمی اطفال آمریکا (AAP) - AAP دستورالعمل ها و توصیه هایی را برای تشخیص و مدیریت بیماری های کودکان، از جمله ADHD و اوتیسم ارائه می دهد. منابع آنها به طور گسترده در جامعه پزشکی مورد احترام است.